Devletler iflas etmezler.
Ancak, çökerler.
Bu durumun ekonomideki adı Moratoryumdur.
Moratoryum, bir ülkenin iflas durumuna gelmesi, borçlarının ve ödemelerin tamamını yada büyük bir bölümünü kapsayan, ödeme gücünü kaybetmesi olarak ifade edilir.
Başka bir değişle Moratoryum, ekonominin ölüm halidir.
Peki, bir ülkenin iflas durumuna geldiği nasıl anlaşılır?
Ülkenin varlık ve gelirleri, borçlarını karşılayamaz hale gelmiş ise;
Ülkenin, satacak bir şeyi kalmamış ise;
Ülkedeki, zenginler varlıklarını yurtdışına taşır, tasarruflar başka ülkelere gider ise;
Yabancı sermaye ülkeden uzaklaşır ise;
Döviz sürekli olarak yükselerek var olan borçlar her gün artmaya devam eder ve cari açık yükselir ise;
O ülkede devlet eninde sonunda, Moratoryum ilan eder.
Her ne kadar, Moratoryum iflas anlamına gelse de,
Ülkenin ekonomik anlamda çökmesi, o ülkenin bir daha dünya piyasalarından kolay kolay borç para bulmaması ve bulunan borcun ise faizinin de son derece yüksek olması anlamına gelir.
An itibarı ile Türkiye’nin durumu nedir?
Resmi veriler, Türkiye’nin toplam borç stokunun milli gelire oranının 2002 seviyelerine ulaştığını, hane halkının geçimini büyük ölçüde borçlanarak sürdürdüğünü, nüfusun önemli bir bölümünün ciddi anlamda borç batağına saplandığını gösteriyor.
Türkiye 452 milyar dolara yakın dış borç için kaynak bulamazsa, önümüzdeki bir yıl içinde ekonomisinde büyük bir çöküş yaşama ihtimali yüksek görülmektedir.
Türkiye için ekonomik anlamda tek kurtuluş yolu, erken ya da zamanında yapılacak seçim sonrasında oluşacak yeni iktidarla birlikte, farlı bir bakış açısından geçtiği çok net orta yerde durmaktadır.
